De Schijf van Vijf

De Schijf van Vijf is een voedingsvoorlichtingsmodel van het Voedingscentrum in Nederland. Dit model helpt je bij het maken van gezonde voedingskeuzes en is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten over voeding en gezondheid. Het doel van de Schijf van Vijf is om een voedingspatroon te bevorderen dat zorgt voor een goede gezondheid, voldoende energie en voedingsstoffen, en een vermindering van het risico op chronische ziekten, zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten De Schijf van Vijf bestaat uit vijf vakken, die samen een volwaardig en gevarieerd dieet vormen.

1. Groente en fruit
Dit vak bevat alle soorten groente en fruit, zoals spinazie, wortels, appels en bessen. 
Waarom belangrijk? Groente en fruit bevatten veel vezels, vitamines en mineralen en helpen het risico op ziekten te verlagen.
Aanbevolen hoeveelheid: Minimaal 250 gram groente en 2 stuks fruit per dag.
Praktische toepassing: Voeg groente toe aan lunchgerechten, eet fruit als tussendoortje en kies voor kleurrijke variatie.

2. Brood, graanproducten en aardappelen
Dit vak omvat volkorenbrood, zilvervliesrijst, havermout, quinoa en aardappelen.
Waarom belangrijk? Volkoren producten leveren langzame koolhydraten, vezels en belangrijke voedingsstoffen zoals B-vitamines en ijzer.
Aanbevolen hoeveelheid: Dagelijks voldoende volkorenproducten en aardappelen als energiebron.
Praktische toepassing: Kies voor volkorenbrood in plaats van witbrood en vervang witte rijst door zilvervliesrijst.

3. Zuivel, vis, peulvruchten, vlees, ei en noten
Dit vak bevat eiwitrijke producten zoals melk, yoghurt, kaas, eieren, vis, peulvruchten (zoals linzen en kikkererwten) en ongezouten noten.
Waarom belangrijk? Deze producten leveren essentiële eiwitten, ijzer, calcium en gezonde vetten.
Aanbevolen hoeveelheid: Noten: 25 gram per dag, peulvruchten: 1x per week, vis: 1x per week (bij voorkeur vette vis), zuivel: 2-3 porties per dag
Praktische toepassing: Eet vaker peulvruchten in plaats van vlees en kies voor magere zuivelproducten.

4. Smeer- en bereidingsvetten
Dit vak bevat gezonde vetten zoals plantaardige oliën (olijfolie, zonnebloemolie), zachte margarine en notenpasta.
Waarom belangrijk? Gezonde vetten zijn nodig voor de opname van bepaalde vitamines en dragen bij aan een gezond hart.
Aanbevolen hoeveelheid: Een klein beetje per dag, bijvoorbeeld bij het koken of op brood.
Praktische toepassing: Gebruik olijfolie bij het bakken en kies voor 100% notenpasta in plaats van boter op brood.

5. Dranken
Het laatste vak bestaat uit dranken zoals water, thee en koffie zonder suiker.
Waarom belangrijk? Voldoende vochtinname is cruciaal voor een goede stofwisseling en hydratatie.
Aanbevolen hoeveelheid: 1,5 tot 2 liter vocht per dag.
Praktische toepassing: Drink water in plaats van frisdrank en kies voor groene of zwarte thee zonder suiker.

Een gezond eetpatroon begint met bewuste keuzes en een goede balans in voeding. De Schijf van Vijf helpt hierbij door een duidelijke structuur te bieden. Het is belangrijk om elke dag iets te eten uit alle vijf de vakken, zodat je lichaam alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt. Door regelmatig te variëren tussen verschillende groenten, fruitsoorten en eiwitbronnen, zorg je voor een gevarieerd dieet dat niet alleen gezond, maar ook lekker en gevarieerd is.
Wanneer je boodschappen doet, is het handig om vooraf te bedenken welke gezonde keuzes je kunt maken. Lees de etiketten op verpakkingen en vermijd producten met veel toegevoegde suikers en zout. Volkorenproducten zijn een betere keuze dan geraffineerde (bewerkte) varianten, omdat ze meer vezels en voedingsstoffen bevatten. Door bewust te winkelen, voorkom je dat je ongezonde producten in huis haalt en maak je het jezelf makkelijker om gezond te eten.
Naast het kiezen van de juiste producten is het ook belangrijk om op de porties te letten. Het is niet alleen wat je eet, maar ook hoeveel je ervan eet. Zo wordt aangeraden om dagelijks minimaal 250 gram groente en twee stuks fruit te eten. Een handige truc om niet te veel te eten, is het gebruik van kleinere borden. Dit helpt om porties beter in balans te houden en voorkomt dat je ongemerkt meer eet dan nodig.
Daarnaast kun je veel ongezonde producten eenvoudig vervangen door gezondere alternatieven. Kies bijvoorbeeld voor water in plaats van frisdrank en gebruik kruiden en specerijen in plaats van zout om je gerechten op smaak te brengen. Als je trek hebt in een tussendoortje, neem dan een handje ongezouten noten in plaats van chips. Zo geniet je nog steeds van iets lekkers, maar zonder de nadelige gevolgen van te veel zout en ongezonde vetten.
Tot slot is zelf koken een van de beste manieren om grip te houden op wat je eet. Wanneer je zelf kookt, bepaal je zelf welke ingrediënten je gebruikt en vermijd je ongezonde toevoegingen zoals transvetten en overtollige suikers. Bovendien geeft koken je de vrijheid om te experimenteren met verschillende smaken en gerechten, waardoor gezond eten niet alleen goed voor je is, maar ook leuk en inspirerend blijft.

Met deze eenvoudige aanpassingen in je dagelijkse routine kun je stap voor stap een gezonder eetpatroon ontwikkelen. Kleine veranderingen kunnen al een groot verschil maken voor je gezondheid en welzijn. Dus waarom niet vandaag nog beginnen? Begin dan met kleine veranderingen en gebruik de Schijf van Vijf als leidraad voor een gebalanceerd voedingspatroon. Benieuwd hoe ik je hiermee kan helpen? neem dan vrijblijvend contact met me op.