Waarom een gezonde lever zo belangrijk is!

De lever is een van de belangrijkste en meest veelzijdige organen in ons lichaam. Dit indrukwekkende orgaan vervult honderden functies die essentieel zijn voor onze gezondheid en speelt een cruciale rol in de stofwisseling, ontgifting en opslag van voedingsstoffen. Zonder een goed functionerende lever zou ons lichaam niet in staat zijn om voedingsstoffen efficiënt te verwerken, schadelijke stoffen af te breken of energievoorraden op peil te houden.
Wat de lever uniek maakt, is zijn vermogen om zichzelf te regenereren. Zelfs als een deel van de lever beschadigd raakt, kan hij herstellen en zijn functies grotendeels behouden.

Ontgifting en afbraak van schadelijke stoffen
De lever fungeert als een krachtige filter die het bloed zuivert van schadelijke stoffen en afvalproducten. Dit gebeurt op verschillende manieren.

• Afbraak van medicijnen en alcohol: De lever zet medicijnen en alcohol om in stoffen die het lichaam kan uitscheiden. Dit proces verloopt via enzymen in de lever.
• Neutralisatie van gifstoffen: Schadelijke stoffen uit voeding, milieu en stofwisselingsprocessen (zoals ammoniak uit eiwitafbraak) worden door de lever omgezet in minder giftige stoffen. Ammoniak wordt bijvoorbeeld omgezet in ureum, dat via de nieren wordt uitgescheiden.
• Recycling van rode bloedcellen: Oude rode bloedcellen worden afgebroken in de lever, waarbij afvalstoffen vrijkomen. Deze worden vervolgens verwerkt en uitgescheiden via gal en ontlasting.

Als de lever overbelast raakt door bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik, medicijngebruik of slechte voeding, kan dit leiden tot een opstapeling van toxines, wat kan resulteren in vermoeidheid, huidproblemen en ontstekingen.

Stofwisseling en energiehuishouding
De lever speelt een centrale rol in de verwerking en opslag van macronutriënten (koolhydraten, vetten en eiwitten) en het reguleren van de energievoorziening.

• Regulatie van de bloedsuikerspiegel: Na een maaltijd zet de lever overtollige glucose om in glycogeen, dat dient als energievoorraad. Wanneer de bloedsuikerspiegel daalt (bijvoorbeeld tussen maaltijden of tijdens het vasten), zet de lever glycogeen weer om in glucose om het lichaam van energie te voorzien.
  Bij langdurig vasten of een koolhydraatarme voeding kan de lever glucose aanmaken uit andere bronnen zoals vetten en eiwitten (gluconeogenese). Let op: Vasten is niet voor iedereen geschikt!
• Vetstofwisseling: De lever helpt bij de afbraak van vetten en produceert lipoproteïnen, die vetzuren transporteren door het bloed. Overtollige suikers kunnen in de lever worden omgezet in vet en opgeslagen in vetweefsel.
• Eiwitstofwisseling: Eiwitten uit voeding worden afgebroken tot aminozuren, die de lever verwerkt en gebruikt voor de opbouw van nieuwe eiwitten.
  Een bijproduct van deze afbraak is ammoniak, dat door de lever wordt omgezet in ureum en via de nieren wordt uitgescheiden (uitgeplast).

Wanneer de lever niet goed functioneert, kan dit leiden tot schommelingen in de bloedsuikerspiegel, insulineresistentie en leververvetting.

Productie van gal
De lever produceert gal, een geelgroene vloeistof die wordt opgeslagen in de galblaas en een essentiële rol speelt bij de spijsvertering.

• Vetvertering: Gal bevat galzouten die vetten emulgeren (opbreken in kleine druppeltjes) zodat ze beter kunnen worden afgebroken door enzymen uit de alvleesklier.
• Opname van vetoplosbare vitamines: Vitamines A, D, E en K zijn afhankelijk van gal voor een goede opname in de darmen. 
• Verwijderen van afvalstoffen: Afvalstoffen zoals bilirubine (afkomstig van afgebroken rode bloedcellen) en overtollig cholesterol worden via de gal uitgescheiden in de ontlasting.

Een slechte galproductie kan leiden tot spijsverteringsproblemen, een slechte opname van vetoplosbare vitamines en klachten zoals opgeblazen gevoel, diarree of galstenen.

Opslag van voedingsstoffen
De lever fungeert als een opslagplaats voor verschillende belangrijke stoffen die het lichaam nodig heeft.

• Glycogeen: Een reservevoorraad glucose die snel kan worden omgezet in energie. 
• Vitamines: Vitamine B12, essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen en een gezonde zenuwfunctie. Vitamine A, belangrijk voor het gezichtsvermogen en het immuunsysteem. En vitamine D is noodzakelijk voor een goede opname van calcium en gezonde botten.
• Mineralen: De lever slaat ijzer op in de vorm van ferritine dat nodig is voor de aanmaak van hemoglobine (een eiwit in rode bloedcellen dat zuurstof door het lichaam vervoert). Koper is nodig voor enzymen die betrokken zijn bij de vorming van bindweefsel en de energieproductie.

Een slecht functionerende lever kan leiden tot tekorten aan deze essentiële voedingsstoffen, wat kan resulteren in bloedarmoede, vermoeidheid, botproblemen en een verzwakt immuunsysteem.

Aanmaak van eiwitten en bloedstolling
De lever produceert een breed scala aan eiwitten die cruciaal zijn voor verschillende lichaamsfuncties.

• Albumine: Dit eiwit helpt bij het handhaven van de juiste vochtbalans in het bloed en voorkomt dat vocht zich ophoopt in weefsels (oedeem). 
• Bloedstollingsfactoren: De lever maakt verschillende eiwitten aan die betrokken zijn bij de bloedstolling. Een slecht functionerende lever kan leiden tot bloedingsproblemen. 
• Transporteiwitten: De lever produceert eiwitten die helpen bij het transporteren van hormonen, vetzuren en vitamines door het bloed.

Bij een verstoorde leverfunctie kunnen symptomen optreden zoals blauwe plekken, langzame wondgenezing en een verhoogd risico op bloedingen.